روزی که رفته بودم موزه ملی ایران دکتر زرشتاس ها آمده بود خیلی بهم اطلاعلت خوبی داد enik

دکتر زرشناس گفت: «قدیم‌ترین اشارات به پزشکی و فنون آن مطالبی است که از «اوستا» و برخی متون فارسی میانه مانند «بندهشن» و «دینکرد» باقی مانده است. این متون و برخی اشارات مورخان یونانی به آن دسته از پزشکان یونانی که در میان هخامنشیا ن می‌زیسته‌اند، ‌نشان می‌دهد که نیاکان ما از روزگار باستان با علم پزشکی آشنا بوده‌اند و حتی اعمال جراحی انجام می داده‌اند. در وندیداد که بیشتر حاوی مقررات و مباحث حقوقی آیین زردشت است،‌ درباره اقسام پزشکان، دستمزد و حقوق و وظایفشان سخن به میان آمده است.»

وی افزود:‌«بر پایه متون اوستایی آغاز پزشکی از «ایران ویج» (فلات ایران)‌است و «سریته»‌ اولین پزشک ایرانی است که با نیروی خود بیماری‌ها را متوقف می‌کند و درمان‌ها،‌ داروها و کارد جراحی را از اهورامزدا تقاضا می‌کند. اهورامزدا او را با گیاهان دارویی و خواص آنها آشنا می‌کند و او نخستین کسی است که عصاره گیاه هوم را برای درمان بیمار‌ی‌ها تهیه می‌کند. پس از سریته از «یمه»‌ (جمشید)‌ و «سرتئونه»‌ (فریدون)‌ به عنوان پزشکان اولیه ایران ویج یاد می‌شود.»

زرشناس با اشاره به سنت اوستایی درباره دارو و درمان گفت:‌ «در این سنت به 3 روش درمانی «گیاه‌پزشکی»،‌ «کاردپزشکی» و «مانتره‌پزشکی»‌ (روان‌درمانی) اشاره شده است. پزشکان ایران باستان زمانی که در درمان از گیاهان دارویی اثری نمی‌دیدند از کاردپزشکی استفاده می‌کردند و جالب آنکه برای اعمال جراحی داروی بیهوشی هم تهیه می‌کردند که از عصاره شاهدانه و می تهیه می‌شد و در داستان زاده شدن رستم در شاهنامه هم به آن اشاره شده است.»

وی درباره مانتره‌پزشکی که نوعی روان‌درمانی ابتدایی بوده است، ‌گفت: «این نوع درمان در میان مردم ایران باستان از جایگاه بالایی برخوردار بوده است و در آن از دعاها و کلام‌های مقدس برای درمان روان انسان‌ها استفاده می‌شده است که در «اردی‌بهشت یشت» به آن اشاره شده است.»

وی درباره روش درمانی ایران باستان نیز گفت:‌ «در بندهشن هر یک از قسمت‌های بدن به بخشی از عناصر طبیعت تشبیه شده است که نظریه طبایع چهارگانه بر اساس آن در ایران باستان به وجود آمده و بعدها در مجموعه‌های منتسب به بقراط جلوه گر شده است. وجوه این جهان‌بینی ایرانی از ایران به یونان رفته است و ریشه‌های نخستین دانش پزشکی و طب بقراطی را پدید آورده است.»

دکتر درباره وضعیت علم پزشکی در دوران‌های پیش از اسلام ایران گفت:‌ «در عصر هخامنشی ایران از نظر علوم و تمدن مشهور بوده است و مشهور است  که در کتابخانه‌ای که به دستور اسکندر در «استخر»‌ سوزانده شده است، کتاب‌های نجوم و طب نگهداری می‌شده است.در این دوره ارتباط علمی بین ایران و یونان بسیار گسترده بوده تا جایی که پزشک مخصوص کورش کبیر یک یونانی بوده است. در میان نوشته‌های مورخان آن زمان داستان‌هایی از معالجات وجود دارد که می‌تواند اسناد تاریخ پزشکی را تشکیل دهد.»

وی درباره پزشکی در دوره اشکانیان نیز گفت:‌ «از پزشکی این دوره آثار کمی باقی مانده است اما تا این اندازه می‌دانیم که آثار پزشکی یونان در این دوره در ایران ترجمه می‌شده است.»

وی با تاکید بر علاقه پادشاهان ساسانی به ترویج علم پزشکی از اردشیر ساسانی، شاپور اول،‌ شاپور دوم و خسرو انوشیروان به عنوان حامیان پزشکی نام برد و گفت:‌ «در دوره ساسانی با تاسیس مراکز علمی، کتابخانه‌های تخصصی و ترجمه کتاب‌های علمی،‌ دانش پزشکی به اوج گستردگی می‌رسد. در این میان انوشیروان بیش از همه این پادشاهان به ترویج علم و حکمت پرداخته است و دانشکده پزشکی «جندی شاپور»‌ که در آن از تجربه‌های ملل گوناگون استفاده شده است، رسما در دوران او افتتاح شده است. همچنین در 20 سال پادشاهی او پزشکان جندی شاپور نخستین انجمن پزشکی را تشکیل داد‌ه‌اند و نخستین بیمارستان آموزشی هم در آن زمان تاسیس شده است.»

وی درباره اهمیت بررسی پزشکی در ایران باستان بما  گفت: «بررسی تاریخ این علم به عنوان بخشی از فرهنگ جهانی، اهمیت سنت‌های فکری ایرانیان باستان را باز می‌نمایاند و نقش تمدن ایرانی را در این میان مشخص می‌کند. بخش بزرگی از آثار به وجود آمده در دوران ساسانی بعد از شروع دوره اسلامی به عربی ترجمه شده است و ایرانیان از طریق این پیشینه درخشان علمی و فرهنگی،‌ سهم بزرگی در گسترش علوم ایفا کرده‌اند.»

وی در پایان گفت:‌«انسان امروزی شاید با گسترش دانش خود را از دانش‌های گذشته بی‌نیاز بداند اما بسیاری از روش‌های امروزی بر پایه تجربه دیروز و دانش نظری استوار است که ایرانیان در آن پیشگامند اما به سبب کمبود منابع، ‌کار بر روی این حوزه صرفا گشودن روزنه‌‌ای به جهانی گسترده است که باروری علم پزشکی در دوران اسلامی، ریشه در آن دارد.»‌  

 enikدکتر رو تایید میکنه.

enik