غار آلتامیرا و غار لاسکو

نخست آلتامیرا :در سال 1879 میلادی فردی اسپانیائی و علاقه مند به آثار عتیقه به هنگام جست و جو تز غارهای (آلتامیدا)مقداری استخوان های تراشیده و سنگ های چخماق و آثار ابتدائی کشف کرد.پس از ورود به غار بر روی دیوارهای داخل  غار نقوشی را که چشم انسان متمدن تا آن زمان با آن آشنا نشده بود مشاهده کرد.به این ترتیب اولین انسان متمدن قدیمیترین آثار نقاش مربوط به ده تا پانزده هزار سال ق.م را کشف کرد .

غار لاسکو :در سال 1941 میلادی در غار لاسکوی فرانسه بطور اتفاقی آثاری پیدا شد که بعدها یکی از با ارزش ترین آثار هنری پیش از تاریخ لقب گرفت . در اعماق این غار شکارچیان نقاش آن زمان بر روی دیوار تصاویر حیوانی چون ماموت – گاو وحشی – بسیار زیبا آهو اسب گرگ نقاشی کرده بودند و آثار مربوط به دوره نوسنگی :

استون هنج:این اثر در سالزبوری جنوب انگلستان قرار دارد . این بنا دایره ای به قطر 100 متر را تشکیل می دهد که با 120 قطعه سنگ یکپارچه به ارتفاع 5 متر و هر یک به وزن 50 تن وجود آمده است . مجموع سوراخها و حد فاصل میان سنگ ها 56 متر است . این مجموعه حتی در دوران رومی ها نیز مورد توجه بوده است ولی مطالعه بدی  آن از سال1666 میلادی آغاز شد که بسیار موفق بودند و روشن شد که بنای مزبور در حقیقت یک رصد خانه بوده است .امروزه می دانند که محور این تاسیسات در نقطه ای نصب شده که در آن نقطه خورشید در تغییرات تابستانی خود در افق طالع می شده است که متن خسوف و کسوف را با آن پیشگوئی می کرده اند و حتی 19 سال دوران حرکات ماه را ممکن است ستاره شناسان عهد حجر با آن مطالعه کرده باشند.

اما معماری آثار دوره سنگی نیز دارای اهمیت هستند و مکانهائی مانند اریحا در اردن و چاتال هویرک در آناتولی ترکیه

اریحا :از شهرهای قدیمی خاورمیانه است مه در دره رود اردن واقع شده است . این شهر در اوایل هزاره نهم پیش از میلاد یک دهکده کوچک بود که به عنوان یک روستای متعلق به دوره نو سنگی قدیم در حدود هشت هزار ق.م دستخوش تحولی شگفت انگیز شد زیرا در این شهر خانه های خشتی بر پی های سنگی مودر پایینی شکل ساخته شده با افزایش ثروت شهر و وجود همسایگان نیرومند ضرورت حفاظت از شهر و بالاخره ایجاد نخستین استحکامات شناخته شده سنگی درتاریخ بشر انجامید .در اواسط هزاره هشتم احتمالا شهر دارای 2000 نفر جمعیت بوده .دارای خندق عریض  و سنگی و دیواری به قطر یک و نیم متر گرداگردش کشیده شده بود و ارتفاع دیوار در این روزها 360 سانتی متراستو در سمت داخل آن نیز یک سنگ بزرگ مدور به قطعه 9 متر بر جای مانده است . در سال 7000 ق.م ساکنان این شهر را تخلیه کردند.

چاتال هویوک:شاید مهمتر از کشفیات اریحا چاتال هویوک  و حاجیلار در آناتولی ترکیه باشد که قدمت 6500 تا 5700 ق.م دارد وسعت آن 13 هزار متر مربع که فقط چهار هزار متر مربع آن حفاری  شده است .

دراین شهر یا روستا نخستین تلاش بشر برای پرریزی زندگی شهری احتمالا چاتال هویوک باشد این شهر خیابان یا کوچه ندارد خانه ها بهم چسبیده اند و از پشت بام به یکدیگر راه دارند . این سبک دارای مزایایی است.استحکامی بیش از خانه های امروزی دارند .چون دورتادور شهر را حلقه پیوسته ای از ساختمان دارای یکسره دیوار است . بدین ترتیب اگر دشمنی قادر بود دیوار بیرونی را بشکند و از آن عبور نماید به جای آنکه داخل شهر شود داخل اتاقی می شد که مدافعان روی پشت بام ایستاده و این امر باعث اسباب خطر می بود.و همچنین نقاشی بدست آمده بر روی یکی از معابد چاتال هویوک حاکی از این است که شهر با نقشه قبلی ساخته شده است .