اسکندر دست به اقداماتی زد که در وحدت قسمت های کوچک حکومت وی موثر واقع
شد. ولی اقدامات و تدابیر وی در ایجاد یک ملت واحد ایرانی و یونانی که
اسکندر آرزوی آنرا داشت به نتیجه نرسید.

حتی تمامیت و استقلال کشوری که اسنکندر، بانی و موسس آن بود تضمین و
تامین نگردید و در شرق، صور و اشکال سیاسی جدیدی پیدا شد و تمدن و فرهنگ
یونان با اختلاط و امتزاج با عناصر محلی، رو به توسعه و رشد و نما گذاشت.

در اثر لشکر کشی های اسکندر، که به مقیاس وسیعی موجبات پیش رفت
روابط و مناسبات اقتصادی و سیاسی میان شرق و غرب را فراهم نمود، یک تمدن
یونانی بوجود آمد و در شرق مدیترانه و آسیای مقدم روبه توسعه نهاد. گرچه
نفوذ یونان در ایران ضعیف تر بود اما فتوحات اسکندر در تمدن و تاریخ این
کشور چندین قرن اثر گذاشت.

از جمله اقدامات مهم و اساسی اسکندر در کشورهای تحت استیلا و
تسلط خود می توان به موضوع شهر سازی اشاره کرد. بطوریکه روایت کرده اند او
هفتاد شهر ساخته ولی احتمال می رود که این رقم قدری مبالغه آمیز باشد.
البته کلیه شهر هایی که اسکندر آنرا ساخته است به معنای حقیقی شهر نبوده
است، بلکه قسمت اعظم آنها دژهای نظامی به سبک مقدونی بود که در اراضی
پادشاه ساخته شده ...





در هر حال در دوران سلطنت مقدنی در مشرق، مراکز جدید شهری بوجود آمدند که
از "اسکندریه" در مصر شروع و به "اوپیان" در ساحل شرق هند خاتمه می پذیرد.


در ایران و آسیای میانه چند شهر به نام اسکندریه معروف است، اسکندریه در
شوش در تلاقی دجله و ابله، اسکندریه در کرمانی، اسکندریه در آراخوسیا
(قندهار کنونی)، اسکندریه در آریا (هرات کنونی)، اسکندریه در مرغیان (مرو)
و ...

سیاست شهر سازی اسکندر مبنی بر مقاصد جنگی وی بود و نه اقتصادی
یا دولتی. ولی اهمیت این سیاست به تدریج از حدود نیات اسکندر تجاوز کرد و
در یک مقیاس نافذتر و منظم تری به وسیله قائم مقامهای اسکندر و وارثان
حکومت وی تکیه گاه نیرومندی برای آنها شد.

باید خاطر نشان ساخت که هزاران بازرگان و ضنعتگر یونانی به امید
جلب منافع بیشتر در کشورهای مشرق زمین به دنبال قشون اسکندر به راه
افتادند. اغلب آنها در شهر های جدید رحل اقامت افکندند و دست به فعالیت
زده، تجربیات پر ارزش خودشان را به کار انداختند، و روابط و مناسبات گذشته
آنها با مراکز بازرگانی یونان موجب توسعه و گسترش میزان مبادله کالا بین
مشرق زمین و یونان گردید.

کشفیات جغرافیایی که در موقع لشکرکشی صورت میگرفت و هم چنین
بهبود طرق بازرگانی، در توسعه روابط اقتصادی و تجاری بسیار نافذ بود. یکی
از مسائلی که در دوران حیات اسکندر محسوس نبود، ولی بعدا" ثمرات و نتایج
زیادی از آن عاید شد، موضوع نفوذ زبان یونان و هنر و دانش آن کشور در مشرق
زمین بود که در ایجاد و تاسیس یک تمدن مختلط و ممزوج نقش مهمی ایفا کرد.