داریوش بزرگ نبود ، اما بزرگ بود

و اما بزرگ بود .

داریوش بی شک ار سیاستمداران بزرگ تاریخ است . افکار وی نتیجه اش آرامشی بزرگ برای امپراطوری بود.

اما چرا داریوش بزرگ نبود  ؟

 داریوش در بیستون ادعاهای بسیار دارد که ار بسیاری جهات غیر قابل دفاع می باشد ، داریوش با آنکه چیش پش را در تبارنامه خود در بیستون جای داده است اما به کوروش اشاره ای نمی کند . البته داریوش و کوروش هر دو  < چیش پش > را به عنوان جد بزرگ خود معرفی کرده اند که یگانه راه هماهنگ کردن دو تبارنامه این است که چیش پش قلم و پادشاهی خود را به دو قسمت کرده و پس از او خاندان دو شاخه شده است .

شاخه اول ار کوروش اول شروع و با کمبوجیه و بردیا خاتمه می یابد. شاخه دوم هم از آریامن شروع و از پایانش بی اطلاع هستیم . هرودوت دو شاخه ای بودن خاندان را رد می کند <فرضیه دو قلمرو پادشاهی پایه و اساسی ندارد>.داریوش نیز در بیستون می گوید که قبل از من به طور پشت در پشت ، نه نفر شاه بوده اند در این حالت اگر گفته هرودوت را باور کنیم  ، ما نمی دانیم که این هشت شاه قبل از داریوش چه کسانی هستند. و داریوش نیز مواظب است که مبادا از  آنان نام ببرد ! چون می دانیم که پدر و پدربزرگ داریوش در سال 522 ق.م زنده بوده اند(ویشتاسب و  ارشامه(همان طور که خودش در بیستون نقل می کند)) و هرگز لقب شاه به آنان اطلاق نشده است . همچنین هیچ متنی ثابت نمی کند که پسر ویشتاسب داریوش کبیر به شاخه ای کناری تعلق داشته باشد،( چنان که اکثرا می پندارند). «افلاطون» در نوامیس ، الیانوس و یوستینوس ، در نوشته هایشان القا میکنند که داریوش پسر شاهی نبوده است. هرودوت نیز نقل می کند و نمیگذارد هیچ جا این باور غلط معنا دهد که داریوش در برابر سایر توطئه گران دیگر حقی داشته باشد که برایش اعتبار فراهم می کرده . پس داریوش و سایر توطئه گران همگی طالب قدرت و شاهی بوده اند ، هرودوت یاد آور می شود که «شخصیت بسیار مهمی به شمار نمی امده است» بیشک منظور هرودوت این بوده که داریوش پسر شاه نبود و یک فرد عادی بوده است.

منظور من از داریوش بزرگ نبود آن است که وی قبل از شاهی فردی بزرگ نبوده ، که اکثرا اشتباها وی را قبل از شاهی فردی مهم می شمارند .

چرا ما آغاز ساخت پارسه (تخت جمشید) و ساخت اولین کاروان سراها را به داریوش نسبت می دهیم ؟

1-تنها به این دلیل  که یک کتیبه در پارسه پیدا شده که در آن تعهد داده که استحکامات پارسه در زمان داریوش بزرگ ساخته شده ... اما بر اساس گاهنماری صورت گرفته از قدیمیترین حجاریهای موجود در پارسه آن را به دوره کمبوجیه نسبت می دهند و پس احتمالا کار آغار پارسه را کمبوجیه آغاز کرده است. (به نظر من شاهان هخامنشی را باید به ترتیب قدمت ارزش گذاری کرد ، کمبوجیه به دلایل خاصی که خود بحث بس جدا دارد مورد نفرین یونانی ها بوده و از این رو  اکثر مردم وی را شاهی نه چندان بزرگ می دانند )

2-ساخت کاروان سراها : بی شک اولین کاروانسرا در ایران مربوط به زمان کوروش است نه داریوش ، قدیمیترین کاروانسرا ی شناخته شده ایران مربوط به دوره کوروش کبیر و در پاسارگاد است ، این کاروانسرا در کنار مقبره کوروش بزرگ است . بر اساس گاهنماری صورت گرفته توسط نویسنده کتاب از زبان داریوش این کاروانسرا همزمان با ساخت مقبره کوروش کبیر آغاز شده است . پس به این صورت نظریه ساخت کاروانسراها به دست داریوش کاملا محو و نظریه جدید جایگزین می شود.

سخن این است که داریوش بزرگ بود:

چون:در زمان وی قلمرو امپراطوری در وسیع ترین حد بود

چون:توانست نظر گروه شش تن را بدست آورد و شاه حکومت شود

چون: زیرک بود؛ چرا که طوری مسائل کتیبه بیستون را گرد هم آورد که به سختی به توان به زیرکی های وی پی برد

چون:در جنگ ها در ردیف اول سپاه مبارزه می کرد

چون:چون با هر دو دست تیر انداز ماهری بود و با هر دو دست نیزه انداز ماهری نیز بود

چون:از دروغ تنفر داشت و از نیکی خرسند بود

داریوش کبیر بزرگ بود ،از ویژگیهای وی  میتوان به : قدرت تجاری (کانال سوئز)، سیاست مدار(کتیبه بیستون)، دانش ادبی (طراحی خط جدید میخی ، چیدمان کتیبه بیستون . نقش رستم)، آینده نگر (اگر این نوشته ها را خراب نکنی مزدا کمکت کند و خاندانت را بپاد، مکان مقبره نقش رستم ، ارتفاع کتیبه بیستون)، قدرت نظامی(فتح کشور ها ) ، اقتصاد (الواح گلی پارسه که برای حساب و کتاب ها بوده که تعدادشان 3000نسخه است)

این ها تعدادی از ویژگی های داریوش کبیر می باشد که دیگر ذهنم یاری نمی کند .

پس داریوش بزرگ نبود اما عظیم بزرگ بود.